7η Σκυταλοδρομία Λόγου: Μάκης Τσίτας – Χριστόφορος Χαραλαμπάκης στο Δημαρχιακό Μέγαρο της Αθήνας, Τρίτη 18/12

Η διοργάνωση «Αθήνα 2018 – Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου» του Δήμου Αθηναίων προσκαλεί το αναγνωστικό κοινό στην 7η Σκυταλοδρομία Λόγου, την Τρίτη 18 Δεκεμβρίου και ώρα 19:00, στο Δημαρχιακό Μέγαρο της Αθήνας (αίθουσα Τελετών), όπου ο συγγραφέας Μάκης Τσίτας, ως εκπρόσωπος της Παιδικής Λογοτεχνίας, θα παραδώσει τη σκυτάλη στον ομότιμο καθηγητή Γλωσσολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Χριστόφορο Χαραλαμπάκη, ως εκπρόσωπο της Γλωσσολογίας-Λεξικογραφίας.

Τα βιβλία αναφοράς των δύο σκυταλοδρόμων είναι τα Και βγάζω το καπέλο μου... (Εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη, 2018) και Ο αδέσποτος Κώστας (Εκδόσεις Ψυχογιός, 2014) του Μάκη Τσίτα και το Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Εθνικό Τυπογραφείο, Αθήνα, 2014) του Χριστόφορου Χαραλαμπάκη, για το οποίο τιμήθηκε το 2015 από την Εταιρεία Συγγραφέων με το Βραβείο Πολιτισμού Δαίδαλος, για την εξαιρετική προσφορά του στα Ελληνικά Γράμματα. Τη συζήτηση συντονίζουν η Μαρία Παναγιωτοπούλου, υπεύθυνη Επικοινωνίας και Γραφείου Τύπου του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, και ο Κώστας Καναβούρης, ποιητής-δημοσιογράφος. Η εκδήλωση πραγματοποιείται σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη και Ψυχογιός, καθώς και με την Ακαδημία Αθηνών και το Εθνικό Τυπογραφείο.

Πρόκειται για την 7η Σκυταλοδρομία Λόγου,  ένα πρόγραμμα της διοργάνωσης «Αθήνα 2018 – Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου», μέγας δωρητής της οποίας είναι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Η Σκυταλοδρομία φέρνει Έλληνες συγγραφείς από διαφορετικά κειμενικά είδη πιο κοντά στο κοινό, αλλά και πιο κοντά μεταξύ τους, σε μια πρωτότυπη διαδοχή ιδεών, κειμένων και λόγου, που σαν θεμελιώδη βάση έχει τον σεβασμό, την αλληλοεκτίμηση και αλληλεγγύη και τον ανοιχτό διάλογο. Η εκδήλωση εντάσσεται στο πλαίσιο της θεματικής ενότητας «Έλληνες Συγγραφείς» και η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό. 

Ο προηγούμενος σκυταλοδρόμος, Θοδωρής Γκόνης, παραδίδοντας τη σκυτάλη στον Μάκη Τσίτα, σχολίασε: «Στα έργα του Τσίτα για τα παιδιά λανθάνουν οι μεταμορφώσεις και οι αναγνωρίσεις. Ο Τσίτας αφήνει χώρο για ερμηνεία και κατανόηση. Είναι όπως το να γράφεις για το θέατρο, που είναι πολύ δύσκολο. Οι συγγραφείς αυτοί έχουν μεγάλο χάρισμα, να αφήνουν χώρο για τους ηθοποιούς και τον σκηνοθέτη, να μην τα γράφουν όλα».

Ο Μάκης Τσίτας σχολίασε: «Μ’ αρέσει να μπαίνω στο μυαλό και στην ψυχολογία των ηρώων μου, είτε είναι ηλικιωμένοι είτε μικρά παιδιά. Το πρώτο μου παιδικό βιβλίο το έγραψα στα 19 μου σχεδόν κατά λάθος, με την έννοια ότι ήθελα να γράψω ένα διήγημα για μεγάλους! Την παιδική λογοτεχνία δεν την εκτιμούσα ιδιαίτερα, γιατί μάλλον δεν είχα διαβάσει τα κατάλληλα βιβλία, μου φαίνονταν γλυκερά. Άλλαξα γνώμη όταν διάβασα ένα παιδικό βιβλίο του σημαντικού συγγραφέα Γιώργου Ιωάννου. Έκτοτε, πηγαίνω κι έρχομαι από την παιδική λογοτεχνία στη λογοτεχνία ενηλίκων (πεζογραφία και θέατρο) χωρίς ποτέ να αγχώνομαι για το πότε θα ολοκληρώσω ένα γραπτό, γι’ αυτό πολλές φορές μού παίρνει πολύ καιρό να τελειώσω κάτι. Άλλωστε, η τέχνη είναι ένα παιχνίδι, παίζω λοιπόν με μολύβι, στιλό και χαρτί, και μετά περνώ τα γραπτά στον υπολογιστή». Για την επιλογή του να δώσει τη σκυτάλη στον Χριστόφορο Χαραλαμπάκη, είπε: «Η σκυτάλη πάει στον χώρο της επιστήμης. Δεν δυσκολεύτηκα καθόλου στην επιλογή. Εκτιμώ τον Χριστόφορο Χαραλαμπάκη βαθιά από χρόνια και θαυμάζω τη δουλειά του. Είναι γλωσσολόγος, καθηγητής πανεπιστημίου, χρόνια συνεργάτης της Ακαδημίας Αθηνών και το Λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας είναι ένα σπουδαίο έργο. Με πολλή χαρά λοιπόν του δίνω τη σκυτάλη!».

Ο Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, που ήταν παρών στην εκδήλωση, αφού ευχαρίστησε συγκινημένος τον Μάκη Τσίτα, σχολίασε σχετικά: «Όπως έχει πει ο λεξικογράφος Σάμιουελ Τζόνσον, υπάρχουν ταπεινοί, δύσμοιροι άνθρωποι που γράφουν λεξικά, αλλά κανείς δεν θα τους επαινέσει – ας είναι ευτυχείς αν αποφύγουν τον ψόγο. Αυτό δεν το έζησα, γιατί η Εταιρεία Συγγραφέων μού απένειμε παμψηφεί το Βραβείο Δαίδαλος, ένα κορυφαίο βραβείο από κορυφαίους ανθρώπους του λόγου. Και είναι επιβεβαίωση να με προτείνει εδώ ο Μάκης Τσίτας. Οι λεξικογράφοι είμαστε αποτυχημένοι ποιητές. Θα ήμουν ευτυχής, αν κανείς διάβαζε κάθε μέρα ένα λήμμα από το λεξικό, γιατί το καθένα είναι σαν ένα ποίημα. Το λεξικό αυτό είναι ένα μωσαϊκό από 3 εκατομμύρια λέξεις. Το θαύμα της γλώσσας είναι μοναδικό. Η αγωνία του λόγου είναι η ομορφιά της δημιουργίας, αλλά και η αγωνία θανάτου που τη ζουν οι λογοτέχνες και οι δύσμοιροι λεξικογράφοι!».

Στη Σκυταλοδρομία Λόγου, συγγραφείς επιλέγουν ο καθένας το αγαπημένο του βιβλίο από διαφορετική κατηγορία λόγου (Ποίηση, Ιστορία, Βιογραφία/Απομνημονεύματα/Ημερολόγιο, Μυθιστόρημα, Νουβέλα/Διήγημα, Επιστήμη, Θέατρο, Βιβλία για παιδιά και εφήβους, Φιλοσοφία, Κριτική/Δοκίμιο, κ.ά.). Στη συνέχεια, καλούν τον συγγραφέα του βιβλίου αυτού σε έναν ανοικτό, δημόσιο διάλογο με τη συμμετοχή του κοινού, παραδίδοντάς του τη σκυτάλη προκειμένου, στην επόμενη εκδήλωση, να επιλέξει και να παρουσιάσει τον επόμενο δημιουργό. Η δράση διαρκεί όλη τη χρονιά της διοργάνωσης. Συντονιστές-παρουσιαστές της εκάστοτε εκδήλωσης είναι εκπρόσωποι από τον χώρο των γραμμάτων και των τεχνών – καλλιτέχνες, συγγραφείς, δημοσιογράφοι, πανεπιστημιακοί, κ.ά. Παράλληλα, στην εκδήλωση γίνονται αναγνώσεις ή και προβολές οπτικοακουστικού υλικού.

Στοιχεία για τους συγγραφείς:

Ο Μάκης Τσίτας γεννήθηκε το 1971 στα Γιαννιτσά. Πήρε πτυχίο δημοσιογραφίας και συνεργάστηκε με ραδιοφωνικούς σταθμούς στη Θεσσαλονίκη. Από το 1994 ζει μόνιμα στην Αθήνα και εργάζεται στον χώρο των εκδόσεων. Ήταν αρχισυντάκτης του λογοτεχνικού περιοδικού Περίπλους (1994-2005) και συνεκδότης και διευθυντής του περιοδικού για το βιβλίο Index (2006-2011). Το 2012 ίδρυσε το Diastixo.gr, το μεγαλύτερο ελληνικό ενημερωτικό site για το βιβλίο και τον πολιτισμό. Είναι μέλος του Δ.Σ. της Εταιρείας Συγγραφέων. Λογοτεχνικά κείμενά του έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες, έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και εφημερίδες κι έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά, τα αγγλικά, τα εβραϊκά, τα αλβανικά, τα σουηδικά, τα φινλανδικά και τα ιταλικά. Έργα του σκηνοθέτησαν η Σοφία Καραγιάννη (Θέατρο Vault), η Έρση Βασιλικιώτη («Θέατρο των Καιρών»), η Taru Makela (Christine and Goran Schildt Foundation, Φινλανδία) και ο Alexandru Mazgareanu (Θέατρο Nottara, Ρουμανία). Στίχους του μελοποίησαν ο Γιώργος Σταυριανός, ο Τάκης Σούκας και η Τατιάνα Ζωγράφου. Έχει εκδώσει τρία βιβλία για ενήλικες και είκοσι βιβλία για παιδιά. Για το μυθιστόρημά του Μάρτυς μου ο Θεός έλαβε το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2014 (European Union Prize for Literature) και τιμήθηκε από τον Δήμο Αθηναίων, τον Δήμο Πέλλας, τον Δήμο Έδεσσας, τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Έδεσσας και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Το Μάρτυς μου ο Θεός κυκλοφορεί ήδη σε 8 ευρωπαϊκές γλώσσες και πρόκειται σύντομα να κυκλοφορήσει σε άλλες 4.

Ο Χριστόφορος Χαραλαμπάκης είναι ομότιμος καθηγητής Γλωσσολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, επίτιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου του Βουκουρεστίου και επίτιμος διδάκτορας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Γεννήθηκε στην Κρήτη (Ανατολή Ιεράπετρας) το 1948. Είναι πτυχιούχος (1971) της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στα Πανεπιστήμια της Κολωνίας και της Χαϊδελβέργης (1972-1976). Ανακηρύχθηκε διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Κολωνίας (1976). Το ερευνητικό του έργο κινείται σε τρεις βασικούς άξονες: Την αρχαία και νέα ελληνική διαλεκτολογία και ηλεκτρονική λεξικογραφία, τη σχέση γλώσσας και λογοτεχνίας, και τη γλώσσα της εκπαίδευσης, με έμφαση στην αξιοποίηση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και της υψηλής τεχνολογίας. Τα δημοσιεύματά του ανέρχονται σε 426. Από τα βιβλία του αξίζει να αναφερθούν: Νεοελληνικός λόγος: Μελέτες για τη γλώσσα, τη λογοτεχνία και το ύφος. Γλώσσα και εκπαίδευση: Θέματα διδασκαλίας της νεοελληνικής γλώσσας. Γλωσσαλγήματα: Έρευνες για την Ελληνική γλώσσα. Γλωσσική και λογοτεχνική κριτική. Κρητολογικά μελετήματα: Γλώσσα – Λογοτεχνία – Πολιτισμός. Δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στα Πανεπιστήμια Μünster της Γερμανίας (1989), Αθηνών (1990-1991), Κύπρου (1994, 1997, 2011), Θράκης (2001-2002), Γρανάδας (2006) και Frederick University, Cyprus (2010). Το 2015 η Εταιρεία Συγγραφέων του απένειμε το Βραβείο Πολιτισμού Δαίδαλος για την εξαιρετική προσφορά του στα Ελληνικά Γράμματα με αφορμή την έκδοση του Χρηστικού λεξικού της νεοελληνικής γλώσσας της Ακαδημίας Αθηνών (Εθνικό Τυπογραφείο, Αθήνα, 2014). Ανήκε ή ανήκει στην εκδοτική επιτροπή 16 ελληνικών και ξένων περιοδικών και είναι μέλος 17 επιστημονικών εταιρειών.

Το πρόγραμμα της διοργάνωσης «Αθήνα 2018 – Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου» του Δήμου Αθηναίων υλοποιείται χάρη στη στήριξη και των δωρητών: Μέγας δωρητής είναι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Χρυσοί δωρητές είναι το Ίδρυμα Ι. Λάτση και η εταιρία Core Α.Ε. Δωρητές είναι το Ίδρυμα Ωνάση, το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ), το Ίδρυμα Α.Κ. Λασκαρίδη και ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων Λόγου (ΟΣΔΕΛ). Πολύτιμοι υποστηρικτές είναι η Aegean Airlines, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών και η εταιρία Σταθερές Συγκοινωνίες (ΣΤΑΣΥ).